Trucks
Het hoogseizoen voor houttrucks in Noord-Zweden begint wanneer de grond bevriest. Het kan heel koud zijn, vaak -30 °C of nog kouder, maar dankzij de bevroren ondergrond kunnen chauffeurs juist gemakkelijker manoeuvreren op de boswegen. Het voorjaar en de herfst vormen een grotere uitdaging. Regen en smeltwater zorgen dan voor een oppervlak waarop het moeilijk manoeuvreren is met een 24-meter lange truck vol boomstammen.
“De weersomstandigheden vormen onze grootste uitdaging. We rijden vaak op smalle wegen die vooral lastig te berijden zijn als er veel water in het bos staat”, zegt driver Jonas Lundmark die zojuist zijn truck heeft geladen met boomstammen.
Een volledig geladen truck weegt 64 ton. Het ligt voor de hand dat het wegrijden met zo'n zware lading in het bos een probleem kan opleveren. Jonas klimt in de cabine en schakelt de laagste versnelling in van de nieuwe Volvo Trucks I-Shift met kruipversnellingen. Een lichte druk op het gaspedaal en de truck begint langzaam vooruit te rijden.
“Met de nieuwe I-Shift heb ik twee kruipversnellingen, die ongelooflijk waardevol zijn wanneer ik onder lastige omstandigheden moet wegrijden met een zware lading”, zegt Jonas.
Met de nieuwe I-Shift heb ik twee kruipversnellingen, die ongelooflijk waardevol zijn wanneer ik onder lastige omstandigheden moet wegrijden met een zware lading.
Hij is een van de testrijders die de afgelopen 18 maanden de nieuwe versnellingsbak hebben getest.
“We hebben 250.000 kilometer met deze versnellingsbak gereden, en het werkte perfect.”
De overbrengingsverhouding in de laagste twee kruipversnellingen is 32:1 en dat is twee keer zo langzaam als een standaard I-Shift. De versnellingsbak van Jonas heeft ook twee versnellingen achteruit met een overbrengingsverhouding van 37:1 in de laagste achteruitversnelling.
In sommige situaties zijn de achteruitversnellingen zeer waardevol. Bijvoorbeeld bij slecht wegdek. Dan kan ik met een zware lading achteruitrijden op een manier die eerder niet mogelijk was”, zegt Jonas.
Het is niet ongebruikelijk dat Jonas boomstammen moet inladen terwijl de truck halverwege een helling op een drassige bosweg staat. Voorheen toen de truck was uitgerust met een standaard I-Shift, moest hij gebruikmaken van de functie “Jerk-Starting” om weg te rijden.
“Op een steile helling of een ongelijke ondergrond is zo'n “power launch“ het enige alternatief om weg te komen. Dat houdt in dat ik eerst het motortoerental vrij hoog laat oplopen en vervolgens de koppeling handmatig laat opkomen. Dit werkt gewoonlijk wel, maar het geeft ook slijtage aan de aandrijflijn en je kunt snel vast komen te zitten met slippende wielen. Met de nieuwe transmissie hoef ik alleen maar de juiste startversnelling te selecteren en kan ik rustig wegrijden. Dit beperkt de slijtage aan de aandrijflijn tot een minimum”, legt Jonas uit.
Over de hele wereld zijn meer dan 40 testvoertuigen ingezet voor het testen van de nieuwe transmissie: van diep in de Zweedse bossen tot hoog in de Andes van Zuid-Amerika. Niklas Öberg is de technicus die de leiding heeft over de testen en hij is blij met de samenwerking met de testrijders.
“De werkelijkheid brengt veel meer uitdagingen met zich mee dan we in ons testlab kunnen simuleren. De feedback van chauffeurs als Jonas is ongelooflijk belangrijk. Zij werken elke dag onder die omstandigheden en weten wat welke functies van belang zijn om effectiever te kunnen zijn.
De werkelijkheid brengt veel meer uitdagingen met zich mee dan we in ons testlab kunnen simuleren. De feedback van chauffeurs als Jonas is ongelooflijk belangrijk.
Niklas Öberg is een van de 100 personen die betrokken zijn bij het ontwikkelen van de nieuwe transmissie. Het principe achter de technologie in de nieuwe transmissie is volgens hem relatief eenvoudig. Door in een standaard I-Shift een tandwielreductieset te plaatsen tussen de koppeling en de basisbehuizing werd het mogelijk om één of twee extra kruipvernellingen toe te voegen en twee extra achteruitversnellingen.
“We hebben ook de contra-asrem verbeterd die bij het schakelen wordt gebruikt. Hierdoor wordt het manoeuvreren met zware ladingen op steile hellingen makkelijker”, legt Niklas Öberg uit.
Een aantal onderdelen van de nieuwe transmissie zoals de tandwielen, koppelingshulzen en splitter-synchronisatie, zijn verstevigd om de zware werkomstandigheden aan te kunnen. Trucks met een extreem hoog totaalgewicht (GCW) moeten ook worden uitgerust met verstevigde aandrijfassen voor een hoger koppel.
“We moesten het koppel van de aandrijfas verhogen om hetzelfde startvermogen te behouden bij een hoger totaal gewicht en een snellere totale aandrijflijnverhouding”, zegt Niklas Öberg. “Trucks met een totaal gewicht van 65 ton krijgen een verstevigde aandrijfas om een koppel van 33.000 Nm aan te kunnen, tegenover het standaardkoppel van 28.000 Nm.”
Schakelen in de laagste kruipversnelling is zo krachtig dat de truck vanuit stilstand kan wegrijden op een vlakke weg met een totaal gewicht van 325 ton. Dat is absoluut uniek voor een geautomatiseerde transmissie bij zware trucks.
“Hoe zwaarder de lading en hoe slechter het wegdek of terrein, hoe meer de chauffeur profiteert van het rijden met een truck die is uitgerust met I-Shift met kruipversnellingen. De chauffeur kan een zware lading vervoeren zonder bang te zijn dat de truck in een situatie belandt die in het ergste geval kan leiden tot kostbare stilstand”, aldus Peter Hardin, productmanager voor FM- & FMX-reeks bij Volvo Trucks.
Hoe zwaarder de lading en hoe slechter het wegdek of terrein, hoe meer de chauffeur profiteert van het rijden met een truck die is uitgerust met I-Shift met kruipversnellingen.
De nieuwe transmissie is beschikbaar in modellen met directe aandrijving en overdrive voor de 13- en 16-liter motoren voor de Volvo FM-, FMX-, FH- en FH16-modellen. Dit betekent dat de transmissie kan worden toegepast voor veel verschillende transportsegmenten.
De transmissie is perfect voor een groot aantal precisietaken, zoals de bouw en onderhoudswerkzaamheden, omdat de kruipversnellingen het ook mogelijk maken om uiterst langzaam te rijden.
“Een truck met deze transmissie kan rijden met een snelheid van 0,5 tot 2 km/u. Langzaam kunnen rijden is van groot belang bij deze werkzaamheden, aangezien de trucks met veel grotere precisie kunnen rijden met een beter eindresultaat. I-Shift met kruipversnellingen maakt het ook mogelijk om uiterst langzaam achteruit te rijden, wat een groot pluspunt is als bij het achteruitrijden veel precisie is vereist”, zegt Peter Hardin.
Voor kleine transportbedrijven die opdrachten uitvoeren op veeleisende routes, biedt I-Shift met kruipversnellingen maximale flexibiliteit en mogelijk gunstiger vervoerskosten.
“De kruipversnellingen maken het mogelijk om ook in extreme situaties weg te rijden met een zwaar totaal gewicht. Maar het is nu ook mogelijk om een achterasoverbrenging toe te passen die het motortoerental verlaagt bij normale wegsnelheden, wat resulteert in een lager brandstofverbruik. Dit is erg belangrijk voor transportbedrijven die dit soort werkzaamheden verrichten”, voegt Peter Hardin eraan toe.
In de cabine zit Jonas Lundmark veilig achter het stuur. Hij heeft het smalle bospad achter zich gelaten en is bijna bij de landweg die leidt naar de zagerij waar hij gaat lossen. Jonas runt het transportbedrijf samen met zijn vader en met nog een derde chauffeur rijden ze zo'n 4.000 kilometer per week.
“Chauffeurs van houttrucks hebben vaak te maken met veeleisende omstandigheden. Daarom zijn we erg dankbaar voor alle vindingen die ons werk vergemakkelijken. De nieuwe transmissie geeft een groter gevoel van veiligheid en controle omdat je weet dat je gemakkelijk kunt wegrijden.
De grote overbrengingsverhouding in de I-Shift met kruipversnelllingen wordt mogelijk gemaakt door een nieuwe tandwielreductieset die is toegevoegd aan een standaard I-Shift.
Extra tandwielreductieset
De extra tandwielreductieset is direct achter het koppelingshuis van de versnellingsbak geplaatst en bestaat uit twee extra tandwielen: op de ingaande as en op de contra-as. De extra tandwielreductieset levert de versnellingsbak een overbrengingsverhouding die bijna twee keer zo groot is als een standaard I-Shift.
Verbeterde versnellingsbak
Om plaats te bieden aan de extra tandwielreductieset is de versnellingsbak 12 cm langer gemaakt dan een standaard I-Shift. Veel van de nieuwe componenten, zoals tandwielen, schakelmoffen en splitter-synchronisaties zijn vervaardigd van hoogwaardige materialen.
Overbrengingsverhouding
Overbrengingsverhouding is het verschil in snelheid tussen de ingaande en uitgaande as van een versnellingsbak. Wanneer de hoogste versnelling wordt gekozen, bedraagt de overbrengingsverhouding 1:1 op een versnellingsbak met directe aandrijving, wat inhoudt dat de assen met dezelfde snelheid roteren. Bij de laagste versnelling in de I-Shift met kruipversnellingen roteert de uitgaande as 32 keer langzamer dan het toerental van de motor: een overbrengingsverhouding van 32:1.
