Trucks
We zijn in Svolvær, een van de noordelijkste plaatsjes ter wereld, voor een ontmoeting met chauffeur Ken-Marek Vatnfjord. Hij rijdt gewoonlijk op lange afstanden, maar vandaag neemt hij ons mee op een rit van 120 km naar Reine, op het uiterste puntje van de Lofoten om vis op te halen. Hij heeft deze wegen al vele malen gereden, onder extreme weersomstandigheden en in de poolnacht. Hoewel hij zich niet snel zorgen maakt, denkt hij bij slecht weer wel altijd om de veiligheid.
“Ik kan niet echt garanderen dat ik weer thuis kom. Met zulke slechte wegen kan er altijd iets gebeuren. We nemen voorzorgsmaatregelen, vooral als we weten dat het slecht weer wordt. Maar je kunt niet zomaar stoppen. Het is onze taak om vis te transporteren en gemeenschap hier op de eilanden te bevoorraden wanneer alle anderen binnen zitten,” zegt Ken-Marek.
Je kunt nooit te voorzichtig zijn. Het is hier knap link.
Ken-Marek verlaat Svolvær in westelijke richting over de snelweg E10. In de eerste tunnel moet hij midden op de weg rijden omdat de tunnel nauw is en laag aan de zijkant. Hij vermindert vaart na de afslag naar Henningsvær, een van de beroemdste vissersdorpjes op de Lofoten. Omdat hij zich terdege bewust is van het noodlottige ongeval dat hier niet zo lang geleden plaatsvond. Een Deense truck reed waarschijnlijk met een te hoge snelheid door de bocht en schoot door de vangrail heen omlaag de zee in. Er lag spiegelglad ijs op de ongevalsplek lag op de dag dat de Deense chauffeur het leven liet. De truck nam 100 meter vangrail met zich mee de diepte in.
“De trailer raakte los en knalde op de cabine van de chauffeur en vervolgens naar beneden het water in. Daarna is de weg verbreed en de vangrail versterkt, maar je kunt nooit te behoedzaam zijn. Het is hier knap link.”
Ken-Marek groeide op in Sarpsborg in het zuiden van Noorwegen, maar verhuisde naar het noorden toen zijn oma in Svolvær ziek werd. Hij solliciteerde op een baan bij het plaatselijke hotel en vond de ware liefde bij hotelmanager Anne Helen. Vervolgens woonde het paar een jaar in het zuiden. Maar Ken-Marek was verheugd om terug te gaan naar het noorden waar hij een baan kreeg als truckchauffeur.
Dat was in 2007. Tegenwoordig wonen Ken-Marek, Anne Helen en hun zoon Kasper in het centrum van Svolvær, niet ver van de terminal waar de werkgever van Ken-Marek, Thors Varetransport, is gevestigd.
“Ik kan het me eigenlijk niet voorstellen dat ik iets anders zou doen. Er zijn er vast veel die het voor het geld doen, maar het beroep van truckchauffeur is voor mij een levensstijl. Het is onderdeel van mijn DNA.”
We komen aan in het vissersplaatsje Reine, een van de mooiste plaatsjes op de Lofoten. Het dorpje heeft 330 inwoners, die voor het merendeel op de vissersschepen of in de visfabriek werken. Hier heeft Ken-Marek al talloze malen vis opgehaald.
Ik kan het me eigenlijk niet voorstellen dat ik iets anders zou doen. Er zijn er vast veel die het voor het geld doen, maar het beroep van truckchauffeur is voor mij een levensstijl. Het is onderdeel van mijn DNA.
“Je kunt hier met de grote truck goed draaien wanneer je goederen laadt, maar verderop zijn er een paar obstakels die vooral bij slecht weer lastig zijn. De weg is slechts breed genoeg voor één auto en er is geen vangrail vanwege de vele bochten in de weg. Het water loopt helemaal tot aan het asfalt. Bij de minste of geringste fout beland je in het water.”
Ken-Marek vertelt ons dat hij verheugd is dat zijn werkgever zich richt op een nauwe samenwerking met Volvo. Zijn truck betekent veel voor hem.
“Het bedrijf werd opgericht op dezelfde dag dat mijn zoon werd geboren. Dat werd een dubbele feestdag.”
Uitgerekend vandaag zit Ken-Marek echter niet achter zijn eigen stuur. In plaats daarvan voert hij testritten uit met een van de nieuwste trucks van het bedrijf, een Volvo FH 540 met de nieuwe I-Shift Dual Clutch-technologie. Hij zegt het heel bijzonder te vinden dat hij niet hoort wanneer de truck schakelt.
“Mijn eigen auto heeft niet eens zo'n goede versnellingsbak. Tegelijkertijd lijkt de truck bijzonder krachtig, wat voor ons belangrijk is als er slecht weer op komst is. Er bestaat geen twijfel over dat de nieuwe technologie ons dagelijks leven verbetert. Dat betekent dat we het hele jaar door veiliger goederen kunnen transporteren.”
We rijden over de Gimsøystraumenbrug. Dit is een van de winderigste plekken op de Lofoten. Er staat vandaag een lichte bries, maar Ken-Marek heeft ook over de brug gereden bij windsnelheden van meer dan 110 km/u, toen de brug eigenlijk was gesloten.
“De truck was zo zwaar beladen dat ik dacht dat het wel zou gaan. Plots werden de ruitenwissers tegen de voorruit geblazen, brak de zonneklep af en werd de hele truck door de wind gegrepen. Ik moest tegen de wind in sturen om de truck op de brug te houden. Ik was niet bang, maar moet toegeven dat ik me wel een beetje zorgen maakte. Gelukkig bracht ik het er goed vanaf. Maar dat ga ik niet nog eens doen”, zegt hij.
Het is nog wel een stukje rijden naar Svolvær en het begint al donker te worden. In deze tijd van het jaar zijn de dagen kort. Tussen 7 december en 5 januari krijg je de zon helemaal niet meer te zien. Dat is de periode van de poolnacht.
“In die periode is het rijden eigenlijk nooit ontspannen. De wegen zijn doorgaans smaller, de sneeuwbanken hoger en de duisternis duurt 24 uur per dag. Ik zit nog wel met plezier achter het stuur, maar je moet altijd op je hoede blijven. Ik heb trucks gezien die de berm raakten en omsloegen.”
Het bedrijf waarvoor Ken-Marek rijdt, weet precies wat er moet gebeuren als het gaat spoken.
“Ik ben erg blij met dit standpunt van mijn baas. Het allerbelangrijkste is dat we veilig aankomen, en niet hoe lang we erover doen. We zijn nog nooit betrokken geweest bij een ernstig ongeval. Ik denk dat dit het resultaat is van een duidelijke aanpak en vooral van het rijden met goede trucks.”
We zijn terug in Svolvær. De lange werkdag zit erop. Alles verliep deze keer voorspoedig. Nadat de truck is uitgeladen en geparkeerd, kan Ken-Marek nog een praatje maken met enkele collega's die nog aan het werk zijn.
“Het is altijd goed om de terminal van Svolvær weer te zien na een lange rit. Dan weet ik dat ik weldra Kasper weer zal zien. Hij zit me thuis altijd op te wachten.”
De E10 stond vroeger bekend als de weg van Koning Olav V en loopt van Luleå in Zweden tot Å in Noorwegen. Van Svolvær tot Reine op de Lofoten is de weg bochtig en minder dan 6 meter breed, vaak slechts 5 meter. De weg is een van de 18 nationale toeristenwegen van Noorwegen.
Model: Volvo FH540, 6x2 trekker, 2015 model met een Krone-oplegger.
Voorzieningen: I-Shift Dual Clutch en Volvo Dynamic Steering.
Motor: 13-liter, zescilinder dieselmotor, 540 pk – 2.600 Nm
Transporttaken: De truck transporteert visproducten en levensmiddelen op de Lofoten en in de rest van Noorwegen, en legt 150.000 km per jaar af over de weg.
