Trucks
“Noorse wegen zijn ronduit uniek te noemen. Het is zeker geen plek voor dagdromen, je moet compleet gefocust zijn”, zegt Jarle Tveiten terwijl hij zijn ogen op de weg houdt bij het nemen van een krappe bocht.
Toen ik begon met het rijden op trucks, vond ik het transporteren van vis eigenlijk het enig interessante. Het werken met levende wezens maakt mijn taak zeker veel interessanter.
Het landschap waar hij met zijn speciale transport doorheen rijdt, is adembenemend prachtig. Het is een populaire toeristische bestemming vanwege de vele bergen, watervallen en diepe fjorden. Maar voor chauffeurs kan de schoonheid ervan bedrieglijk zijn. De smalle, bochtige wegen zijn in slechte staat en er is veel gevaar voor vallend gesteente. In de herfst en tijdens de lange, koude winter heb je vaak te maken met zware weersomstandigheden met veel regen, sneeuw en ijs. In de zomer kunnen er om de bocht plots toeristen opduiken, die achteloos in het midden van de weg staan foto’s te nemen. Op sommige plekken zijn de wegen te smal voor twee voertuigen om elkaar te passeren. De enige oplossing is dan dat één van hen achteruitrijdt tot de dichtstbijzijnde uitwijkplaats.
“Sommigen schrikken zich wezenloos als ze hier moeten rijden. Soms moet ik mijn truck stoppen om het verkeer te regelen en mensen te helpen bij het achteruitrijden om weer verder te kunnen. Bij het rijden op deze wegen moet je samenwerken in het verkeer”, zegt Jarle.
Maar hij zet zijn Volvo FH16 750-truck liever niet onnodig stil. Zijn trailer bevat speciaal aangepaste watertanks vol met levende vissen die binnen vijf minuten het loodje leggen als hij niet oppast. De vis vertegenwoordigt een grote waarde. De lading jonge heilbot waarmee hij nu rijdt, is goed voor zo’n 400.000 euro. Vanwege de strenge regelgeving voor verzekeringen en dierenwelzijn kan een moment van onachtzaamheid zijn bedrijf hard raken. Dus afgezien van de weg moet hij ook het bewakingssysteem naast het dashboard in de gaten houden dat de omstandigheden in de tanks, zoals zuurstofgehalte, ph-waarde en temperatuur aangeeft. Het is lastig werk dat je niet zomaar onder de knie hebt, maar met ruim 30 jaar ervaring als transporteur van vis is Jarle met recht een expert. Tijdens zijn eerste jaren in de sector vervoerde hij vis over heel Europa naar Spanje, Portugal, Griekenland, de Shetlandeilanden en Schotland. Met de ervaring die hij daarbij opdeed, kon hij zijn transportbedrijf uitbreiden van een eenmansbedrijf met één truck naar een grote vervoerder van levende vis. Nu is zijn bedrijf al vele jaren gericht op Noorwegen en Zweden, en heeft hij zich gepositioneerd als een van de besten in deze sector. Maar ook al bezit hij nu in totaal 10 Volvo-trucks en heeft hij verschillende chauffeurs in dienst, hij zit ook zelf nog steeds op de weg. De vis van vandaag moet helemaal naar Rørvik in Trøndelag. Om daar te komen moet hij de ferry nemen tussen Jondal en zijn woonplaats Tørvikbygd, een dorpje aan de Hardangerfjord waar hij al zijn hele leven woont. Wanneer hij de haven nadert, wijst hij naar het huis aan de andere kant van de fjord. Daar groeide hij op, slechts vijf meter van het water.
“Daar zat ik als kind op de pier vaak urenlang te vissen. Mijn vader is ook gek op vissen, en we aten eigenlijk elke dag vis. Toen ik begon met het rijden op trucks, vond ik het transporteren van vis eigenlijk het enig interessante. Het werken met levende wezens maken mijn taak zeker veel interessanter”, zegt Jarle met een glimlach.
Tørvikbygd is dan wel klein maar toch een belangrijke toegangspoort vanwege de bootverbinding naar Jondal. Daarvandaan kun je het oosten en zuiden van Noorwegen bereiken. Het verkeer over de fjord is de laatste jaren aanzienlijk toegenomen, en tegenwoordig maken een indrukwekkende 25.000-30.000 voertuigen maandelijks de oversteek. Jarle heeft deze bootverbinding al zeker duizend keer genomen.
”Hier rijden betekent dat je je moet aanpassen aan de weg en de natuur. We moeten de fjord voor bijna elke bestemming oversteken. Je leert ermee te leven. Soms moet ik wel zeven veerboten nemen voor één levering”, zegt hij terwijl hij aan boord rijdt.
De overtocht duurt ongeveer twintig minuten. Na het ontschepen heeft hij al zijn concentratie nodig op hoofdweg 7, een oude weg die de steden Bergen en Oslo met elkaar verbindt. De weg is al jaren lang niet meer gerepareerd en zit vol met slecht asfalt en kuilen. Zo´n twintig kilometer verderop is het nog gevaarlijker. De berghelling aan de ene kant wordt steiler en de fjord ligt soms honderd meter lager dan het wegdek. De bermwal die de weg van de afgrond scheidt is slechts een halve meter hoog, waardoor een auto gemakkelijk kan kantelen en met een vrije val te water raakt.
“Dit is een gevaarlijk stuk weg. Als je zo lang rijdt als ik, ben je daar wel eens getuige van geweest. Ik ben langs ongelukken met dodelijk afloop gereden en ik heb lijken gezien. Dan denk je wel eens: rij ik wel veilig genoeg?”, zegt Jarle. Hij voegt eraan toe:
“Gelukkig zorgt mijn vracht ervoor dat ik een defensieve rijstijl hanteer. Ook raak je na al die jaren gewend aan het rijden op slechte wegen. Maar wanneer ik in mijn truck zit en over deze wegen moet rijden, zou ik toch willen dat ze veiliger waren”.
Service en onderhoud zijn erg belangrijk op deze wegen. Wanneer de trucks het af laten weten, moet ik snel hulp krijgen. Anders raak ik in grote problemen.
Hoewel de wegen uitdagend en gevaarlijk zijn, maken technologische verbeteringen in de truck het werk van Jarle nu makkelijker dan toen hij vele jaren geleden begon met een gebruikte Volvo. Tegenwoordig maakt hij zich geen zorgen meer over een rit. Zijn Volvo FH16 maakt het rijden tot een geheel nieuwe ervaring als het gaat om veiligheid en comfort. Hij sluit ook een Gold Contract af met Volvo Action Service. Door de slechte wegen slijten zijn trucks immers sneller dan in de rest van Europa.
“Service en onderhoud zijn erg belangrijk op deze wegen. Wanneer de trucks het af laten weten, moet ik snel hulp krijgen. Anders raak ik in grote problemen. Ik heb altijd een goede relatie gehad met de mensen van Volvo en daarom ben ik Volvo altijd trouw gebleven”, zegt hij terwijl hij zijn truck stilzet om te wachten op een personenauto die voor hem achteruitrijdt.
Hij heeft bijna het ergste gedeelte van zijn route achter de rug. Daarna gaat hij verder over de 50 en de 52 naar Otta, en verder naar de eindbestemming Rørvik in Trøndelag. Hij legt uit dat de rit van vandaag een minder gebruikelijke opdracht is. Meestal bestaat zijn lading uit jonge bruine forel en zalm die hij naar de grote viskwekerijen in Noorwegen rijdt. He transporteert ook veel lipvis, een vissoort die parasieten eet en op kwekerijen wordt gebruikt om te voorkomen dat andere vissen ziek worden.
Jarle is in in de loop der tijd steeds meer geïnteresseerd geraakt in de vis die hij vervoert. Hij is dan ook constant bezig zijn trucks en tanks te verbeteren in nauwe samenspraak met zijn klanten. Naast het vervoeren van vis en het runnen van zijn bedrijf is hij betrokken bij verschillende projecten en bij het opstellen van de Noorse regelgeving voor vistransporten. Een normale werkdag is zelden korter dan twaalf uur en vaak nog wel veel langer. Hij geeft toe dat zijn vrouw en drie kinderen hier wel wat onder te lijden hebben, maar dat ze eraan gewend zijn geraakt dat hij constant lange dagen maakt.
“Ik ben nu 60 jaar. Ik heb veel lange dagen gemaakt met tal van uitdagingen. Ik heb niet meer de energie om dit nog eens te doen. Het niet zomaar een baan, het wordt een manier van leven. Maar ik heb er van begin tot eind van genoten.”
%20compressed?size=1280,720&scl=1)