Uitstoot verminderen

Wat is biodiesel en wat zijn de voor- en nadelen?

2022-04-08 | Leestijd: 4 min | Leestijd: 4 min

Erik-Jan Slijkhuis, Manager Product

Er zijn twee soorten biodiesel: biodiesel van de eerste generatie wordt gewonnen uit landbouwgewassen zoals koolzaad en palmolie; biodiesel van de tweede generatie wordt gewonnen uit o.a. afval. In dit artikel vindt u de voor- en nadelen van biodiesel; plus mogelijke alternatieven.

Wat is biodiesel en wat zijn de voor- en nadelen?

Biobrandstoffen worden geproduceerd met behulp van chemische reacties en warmte om grondstoffen zoals zetmeel, suikers en andere moleculen af te breken. De term biobrandstoffen omvat biodiesel van de eerste en tweede generatie, die zich onderscheiden door het productieproces en het type benodigde grondstof.

Biodiesel van de eerste generatie wordt gewonnen door een proces dat verestering wordt genoemd. Voor deze generatie biodiesel wordt gebruik gemaakt van landbouwgewassen zoals koolzaad, palmolie en andere plantaardige olie.

Biodiesel van de tweede generatie, ook bekend als HVO (Hydrotreated Vegetable Oil), wordt geproduceerd door een proces van hydrogenatie, dat wil zeggen: een behandeling met waterstof. HVO is veel flexibeler wat betreft de grondstoffen, omdat het kan worden gewonnen uit afval van lage kwaliteit zoals dierlijke vetten en bakolie of uit niet-eetbare bronnen zoals algen, stro en zelfs paddenstoelen.

Voordelen van biodiesel

Als brandstof biedt biodiesel een aantal voordelen:

De grondstof is goedkoop.
Het productieproces van het omzetten van grondstof in energie is relatief eenvoudig.
Biodiesel stoot beduidend minder CO₂ uit bij verbranding.
Voor het tanken kan de bestaande infrastructuur worden gebruikt.
Ook kan de bestaande motortechnologie met minimale aanpassingen worden gebruikt
Biodiesel kan zelfs worden gemengd met diesel.

Nadelen van biodiesel

Toch lijkt de kans dat biodiesel een belangrijke, alternatieve brandstof voor trucks wordt, om een aantal redenen steeds onwaarschijnlijker.

De eerste reden is efficiëntie; biodiesel heeft een lagere energie-opbrengst (ongeveer 10% minder dan conventionele diesel), wat betekent dat er grotere hoeveelheden brandstof nodig zijn.
Biodiesel is minder geschikt voor winterse omstandigheden, aangezien de temperatuur waarbij de brandstof stolt veel hoger is dan die van diesel. Het gebruik van biodiesel kan ook werkingsproblemen veroorzaken, zoals het vastlopen en verstoppen van de injector.
Naast efficiëntie en technologie werpt de grootschalige toepassing van biodiesel grotere vragen over duurzaamheid op. Critici van de eerste generatie biobrandstoffen stellen dat de productie van grondstoffen leidt tot ontbossing.
Dan is er ook nog het mogelijke conflict dat de eerste generatie biodiesel heeft met de voedselproductie en de impact die dit kan hebben op de voedselprijzen als steeds grotere hoeveelheden landbouwgrond worden bestemd voor de productie van brandstofgrondstoffen.

In 2019 kwam de Europese Commissie tot de conclusie dat op landbouwgewassen gebaseerde biobrandstoffen niet in aanmerking komen voor de EU-streefcijfers van landelijke overheden voor duurzaam transport.

Welke alternatieve brandstoffen zijn CO₂ neutraal?

Hoewel biodiesel misschien niet meteen het antwoord is op een CO₂-vrije toekomst, kan het zeker een aanvulling zijn op andere alternatieve brandstoffen die minder intensief gebruikmaken van water en landbouw. HVO vervaardigd uit organische afvalproducten kan een voorbeeld van een dergelijk alternatief zijn.

Maar ook HVO heeft voor- en nadelen. Zo is het nog steeds een brandstof die in de meeste delen van de wereld kostbaar is om te produceren en die te kampen heeft met onvoldoende grondstoffen. Ondanks toenemende investeringen vormt massaproductie van HVO een uitdaging.

Waarschijnlijker is het dat meerdere alternatieven, zoals (Bio-)LNG, HVO en biodiesel naast elkaar blijven bestaan en waar mogelijk worden gemengd met de huidige fossiele brandstoffen. Volledig CO₂-neutrale alternatieven zoals bio-LNG, waterstof en elektrische aandrijflijnen zullen de komende jaren steeds meer de markt overnemen.