Trucks
De eerste zonnestralen van de ochtend sijpelen langs de bergtoppen die de zoutvlakte omgeven. De wind trekt aan over de eindeloze uitgestrektheid en de tintelend koude lucht bijt in je wangen. Voor iemand die hier net aankomt, manifesteert de ijle lucht zich in de vorm van een lichte hoofdpijn.
“Ik rijd vanaf mijn 14e met Volvo-trucks en ik heb nooit op andere trucks gezeten”, zegt Dario Machaca Colque en hij klimt in de cabine van zijn Volvo FH16 die voor zijn huis in het stadje Colchani staat geparkeerd.
Salar de Uyuni, of Salar de Tunupa zoals de plaatselijke indianen het noemen, ligt in de provincie Potosi in het westen van Bolivia. ´s Werelds grootste zoutvlakte bedekt een gebied zo groot als de stad Los Angeles en bestaat uit 10.583 vierkante kilometer met dicht opeengepakt zout.
Vandaag laadt en transporteert Dario zout dat is gewonnen van de zoutvlakte. Voordat hij op weg gaat, haalt hij de bevrachters op die hem vandaag zullen helpen. Ze hebben een zware werkdag voor de boeg. De grote trailer wordt geladen met 25 ton zout; met de hand, de enige hulpmiddelen zijn eenvoudige scheppen. Daarom zorgt Dario voor een lunch en drinken voor de werkmannen.
“Dit zijn Edgar en zijn broer Ivan, ze komen ook uit deze stad. Iedereen kent elkaar hier”, zegt Dario wanneer de twee mannen arriveren.
Edgar en Ivan klimmen op het laadvlak van de trailer waar hun vader Paulino al zit te wachten.
“Na elke tweede rit door het zout spoelen we de trucks zorgvuldig met water. Daarna sprayen we ze met olie en vet ter bescherming voor de volgende ritten.
40.000 jaar geleden was dit hele gebied een prehistorisch meer, en toen het water zich terugtrok, werd de zoutvlakte gevormd. Het zout knarst onder de wielen wanneer de truck het enorme plateau oprijdt dat bestaat uit grote, achthoekige vormen. Alle sporen verdwijnen in de witte leegte en Dario gebruikt de bergen in de verte als referentiepunt. Zijn kennis van het gebied is buitengewoon.
“Het oppervlak bestaat uit twee lagen samengeperst zout: een bovenlaag en een onderlaag. Daartussenin zit een laag modder. Het is niet gevaarlijk om op het zout te rijden, maar als je van de gangbare route afdwaalt, kun je in de problemen raken. Op sommige plaatsen is het oppervlak zachter en kan de truck diep in het zout blijven steken.”
De zon klimt aan de horizon en de stralen kaatsen terug van het witte terrein, waardoor een zonnebril onontbeerlijk is. Dario’s eeltige handen en de kraaienpootjes bij zijn ooghoeken getuigen van een leven lang hard werken met de constante strijd tegen het genadeloze licht. De zoutvlakte vormt al ruim 30 jaar de werkplek van Dario.
“Maar de mensen die hier wonen, zijn sterk en gezond. Het zout is goed tegen jicht en gewrichtspijnen”, legt Dario uit met een glimlach.
Door de jaren heen heeft Dario verschillende Volvo-trucks gehad. Tegenwoordig bezit hij twee Volvo FH16´s uit 2006 met 610 pk. Hij importeerde de trucks zelf uit Europa. Op Dario’s truck zitten nog steeds de stickers van de vorige eigenaar, het logistieke bedrijf DFDS uit Duitsland.
“Ik was van plan om ergens volgend jaar een andere Volvo-truck uit 2008 te kopen. Die importeer ik uit Zweden.”
Dario en 23 andere chauffeurs zijn lid van ´11 de Julio´, een chauffeurscoöperatie die naar en vanuit de regio zowel binnenlandse als internationale transporttaken uitvoert. De wegen om de zoutvlakte heen zijn slecht en de afstanden enorm. Daarom wordt de zoutvlakte gebruikt als een route naar de provincie Oruro in het noorden, naar Cochabamba in het noordoosten, en het buurland Chili in het westen.
De chauffeurs die lid zijn van de coöperatie, bezitten hun eigen trucks maar voeren een gezamenlijke administratie. Kosten en winsten worden verdeeld onder de leden.
Voor Dario en zijn collegachauffeurs, is het rijden met Volvo's een voor de hand liggende keus: 20 van de 23 voertuigen in de coöperatie zijn Volvo-trucks.
“In de winter wordt het hier erg koud, en sommige andere trucks krijg je dan gewoon niet aan de praat. De wegen rondom de zoutvlakte zijn erg ruig. Andere trucks schudden kapot en gaan lekken, de motoren lopen dan niet meer soepel. Dat overkomt je niet met een Volvo. Het zijn robuuste wagens die deze slopende omstandigheden aankunnen.”
Aangezien zout het roesten versnelt, vreet het werk de trucks aan. Dario legt uit dat er vrij veel onderhoudswerk noodzakelijk is:
“Na elke tweede rit door het zout spoelen we de trucks zorgvuldig met water. Daarna sprayen we ze met olie en vet ter bescherming voor de volgende ritten.”
Elk jaar wordt ongeveer 25.000 ton zout gedolven uit Salar de Uyuni. Het delvingsproces is eenvoudig, maar arbeidsintensief. Het vochtige zout wordt met de hand op hopen geschept en ligt een dag te drogen voordat het wordt ingeladen.
“In dit gedeelte is het zout stevig genoeg zodat er geen problemen ontstaan als hier zware trucks rijden, maar verderop is het zachter.…daar kunnen de trucks in het zout wegzakken.
Plots wordt de eindeloze wittigheid onderbroken door silhouetten in de verte. Na een tijdje tekenen de piramidevormige hoopjes zout zich duidelijker af. Dario stopt zijn truck, klimt eruit en legt uit aan Edgar, Ivan en Paulino hoe ze te werk moeten gaan. De eerste drie bergjes met zout moeten aan de ene kant op het laadvlak van de trailer worden geladen, vervolgens wordt de truck omgekeerd en worden nog drie bergjes met zout aan de andere kant ingeladen.
Het is belangrijk om aan weerszijden te laden, zodat er geen onbalans ontstaat”, legt Dario uit.
Hij wijst naar de verte.
“In dit gedeelte is het zout stevig genoeg zodat er geen problemen ontstaan als hier zware trucks rijden, maar verderop is het zachter. Daar kunnen de trucks door het zout zakken.”
Momenteel is de zoutvlakte droog, maar in het regenseizoen in de zomer overstroomt het nabij gelegen meer en wordt de vlakte met een laagje water bedekt. Op sommige plekken kan er dan wel een meter water staan.
“Daarom bouwen we een voorraad zout op in Colchani voordat de regen komt, en transporteren we het daarvandaan. Tijdens het regenseizoen wordt er door ons en de producenten niet gewerkt op de zoutvlakte.”
Paulino, Edgar en Ivan werpen de laatste paar scheppen zout op het laadvlak van de trailer. Het werk heeft iets minder dan drie uur geduurd. Daarna krijgen ze een lift terug naar Colchani van een van de vele auto's die in de toerismebranche in de regio werkzaam zijn.
Voordat Dario teruggaat, komt hij met zijn truck in een zandstorm terecht. De wind komt aanstormen vanuit de nabijgelegen woestijn en vormt zandbruine wolken aan de horizon. Het fijne stof slaat neer op de zoutvlakte.
Dario blijft in zijn cabine zitten wachten tot de storm kalmeert.
“Het duurt gewoonlijk niet langer dan een uur, dan put hij zichzelf uit”, legt Dario uit. Hij zet de radio aan waarop de nieuwslezer de lokale gebeurtenissen in staccato opsomt.
Hij heeft gelijk, de storm gaat liggen en in de verte trekken de dreigende wolken weg van de zoutvlakte als Dario de motor start.
Technische gegevens: Volvo FH16-trekker met Braziliaanse oplegger vervaardigd door Randon. Deze truck uit 2005 die is gebouwd voor lange afstanden en zware ladingen, heeft een 16,1 liter lijnmotor met zes cilinders die 610 pk levert en 2800 Nm koppel bij 1000-1500 toeren.
Toepassingen: Internationaal en regionaal transport van borax en zwavel uit de mijnen in het gebied, en zout van de zoutvlakten. Gewoonlijk neemt een opdracht 14-18 uur in beslag. Ongeveer 70.000 km/jaar.
