Volvo-logo

Trucks

De opdracht Kiruna
Transportinformatie

Een lading van de buitencategorie: het vervoeren van hele gebouwen in het noorden van Zweden

2019-12-23 | 4,5 minuten | 4,5 minuten
Fredric Alm Illustratie:
Toen mijnbouwwerkzaamheden letterlijk een bedreiging gingen vormen voor de funderingen van de stad Kiruna in het noorden van Zweden, werd een drastische beslissing genomen: de hele stad moest worden verplaatst. Mikael Wallner voert speciale transporten uit en heeft met zijn Volvo FH in de loop der jaren veel uitzonderlijke grote ladingen vervoerd, maar niet hele gebouwen.
Een Volvo FH-truck transporteert een gebouw in Kiruna, Noord-Zweden, omgeven door mist

We vervoeren niet elke dag zoiets kostbaars!”, roept Mikael Wallner terwijl hij zijn Volvo FH zo langzaam mogelijk laat rijden. Door de herfstmist wordt de zeer ongebruikelijke lading op de trailer zichtbaar. Een gedeelte van een 120 jaar oud gebouw dat fungeert als lokaal museum, wordt vijf kilometer getransporteerd naar een nieuwe locatie in de snelgroeiende 'nieuwe' stad Kiruna. 

Er wonen ongeveer 20.000 mensen in deze unieke omgeving diep in Noord-Lapland, waar in 1900 de grootste ijzerertstunnelmijn ter wereld werd opgericht. Al meer dan een eeuw graven de mijnwerkers zulke diepe tunnels dat ze de stad nu letterlijk hebben ondermijnd. De resulterende verzakking oftewel deformatie heeft de structuur van gebouwen verzwakt en enorme scheuren in de aarde zelf gevormd die elk jaar breder worden en steeds dichter bij de stad komen.

Als de verhuizing nu niet zou worden uitgevoerd, werd er gevreesd dat een groot deel van Kiruna de komende eeuw in de aarde zou verdwijnen.

Dit schrikbeeld bracht Luossavaara-Kiirunavaara AB (LKAB), het Zweedse staatsbedrijf dat de mijn exploiteert, tot de gedenkwaardige beslissing om de betrokken gedeelten van de stad, met huizen en al, ongeveer vier kilometer naar het oosten te verplaatsen.

Hoewel het meerendeel van de gebouwen is gesloopt en op de nieuwe locatie herbouwd, moesten veel historische en cultureel belangrijke bouwwerken worden verplaatst. Dit gebeurt zorgvuldig en behoedzaam met behulp van trucks, trailers, krachtige trekkers en apparatuur voor precisieheffen en plaatsen.

Het bijzonder belangrijke object dat deze dag veilig naar zijn nieuwe locatie moet worden getransporteerd, is Hjalmar Lundbohmsgården, een monument dat nu dienst doet als lokaal museum. Hjalmar Lundbohm was de eerste manager van LKAB in Kiruna, en hij leverde een belangrijke bijdrage aan het ontwerp van de stad.

“We verhuizen Hjalmar Lundbohmsgården in drie delen, omdat het hele huis te groot is om in één keer te verplaatsen.

“We verplaatsen in totaal zo'n acht tot tien huizen”, zegt Mikael Wallner. “Sommige, zoals deze, moeten in delen worden verplaatst. We verplaatsen Hjalmar Lundbohmsgården in drie delen, omdat het hele gebouw te groot is om in één keer te verplaatsen. We transporteren het zo'n vier kilometer, een traject waar we ongeveer een halve dag over zullen doen”.

Omdat de historische gebouwen tussen de 120 en 330 ton wegen, moeten alle gewichten op de trucks nauwkeurig worden berekend om het evenwicht te behouden. Afgezien van de fysieke uitdagingen, blijft de belangrijkste logistieke zorg dat de verplaatsing volgens het schema verloopt, zodat het verkeer op de openbare weg er niet door wordt gehinderd. De routes die de constructies afleggen, moeten worden afgesloten en nauwgezet gecontroleerd. 

 

Mikael Wallner legt uit dat de wegen goed zijn voorbereid op de grote verplaatsing. Bouwbedrijf PEAB, dat de algehele verantwoordelijkheid draagt voor dit specifieke project, heeft speciale routes van en naar de gebouwen aangelegd. Veel gebouwen hebben een afgelegen ligging zonder wegen die helemaal tot aan de deur lopen. “Ze moesten ook palen, bushaltes en andere obstakels verplaatsen om onze route vrij te maken”, zegt Mikael en hij voegt eraan toe: “Ook moest de gemeente Kiruna toestemming geven omdat we zeker moeten zijn van het draagvermogen van bruggen en aquaducten.”

Een zwaar project zoals dit hangt natuurlijk af van hecht teamwerk tussen de verschillende partijen. Ten eerste legt PEAB de funderingen bloot, vervolgens tilt onderaannemer Veolia de constructie-elementen op balken met behulp van hydraulische vijzels. Volgens Mikael Wallner is het moeilijkste deel het heffen van de gebouwen. “Veolia heft de gebouwen van de grond en gebruikt wielladers en graafmachines van Volvo om ze op pallets te zetten. Mijn collega Lars Alm en ik laden vervolgens de huizen vanaf de balken. Het is net als met alles, hoe meer je bent voorbereid, hoe beter het gaat. Voorbereiding is absoluut essentieel.”

 

Mikael Wallner is 60 jaar oud en heeft 40 jaar daarvan op de weg doorgebracht. Het is dus geen understatement te beweren dat hij een zeer ervaren chauffeur is. Hij werd geboren in een landbouwersgezin, maar zijn grootvader en vader hebben transportbedrijven gehad. Toen hij voor zichzelf begon, koos Mikael een andere sector dan zijn familie en besloot hij zich toe te leggen op speciale transporten. Vandaar de opdracht in Kiruna. “Het werk is elke dag anders. Ik vind het leuk als er uitdagingen zijn; dat is wanneer het interessant wordt!”

Wanneer hij op locatie is, werkt Mikael gewoonlijk samen met collega Jan. Ze werken al zo'n 30 jaar samen in hetzelfde team en vertrouwen elkaar volledig als het om de logistiek gaat. 

“Ik voel me veilig als ik met Jan werk. Het is essentieel om kalm te blijven en rustig aan te doen. Het zwaarste werk wordt uitgevoerd door degene die naast de trailer staat en deze beheert. Hij moet de hellingshoek, de besturing en het niveau in de gaten te houden. De persoon die de trailer beheert, heeft een grotere verantwoordelijkheid dan de chauffeur.”

Hjalmar Lundbohmsgården is onderweg. Mikael kruipt zo langzaam mogelijk voorwaarts met de 30 meter lange constructie veilig op de trailer van zijn Volvo FH. Jan Alm staat aan de zijkant van de truck, om te gidsen en ervoor te zorgen dat het evenwicht behouden blijft. Verderop in de mist vormen de medewerkers van PEAB en Veolia een erehaag voor het gebouw, waardoor ze zorgen dat de weg vrij blijft.

Het verhuistraject beslaat vijf kilometer. De truck verlaat via de afslag Bromsgatan de stad en legt daarna een langzame reis af over de afgesloten E10. De eindbestemming wordt bereikt via een kleine eenbaansweg in Luossavaara. Er staan verschillende geïnteresseerde toeschouwers, wanneer het historische gebouw veilig op de locatie wordt neergezet waar het binnenkort opnieuw wordt geopend als een intact lokaal museum. 

Ondertussen vertelt Mikael Wallner over andere lastig te vervoeren objecten die hij heeft verplaatst, waaronder vliegtuigen en boten. Het enige dat nog op de bucketlist van hem en Jan staan, zijn onderzeeërs en helikopters. “Maar nu hebben we tenminste deelgenomen aan het verplaatsen van een stad!”, zegt hij.


Het mijn- en verhuisproject
Luossavaara-Kiirunavaara AB (LKAB) produceert ongeveer 80 procent van het ijzererts voor de EU. Er werken circa 4.000 mensen en het bedrijf is voor 100 procent eigendom van de Zweedse staat. LKAB zet zich in voor het creëren van een 'groene bufferzone' tussen de mijn en de resterende gebouwen op de oorspronkelijke locatie in Kiruna. Er wordt gestreefd naar een soepele overgang, met een open en constante dialoog met de gemeenschap. En er wordt financiële compensatie aangeboden aan de betrokkenen. Tot nu toe is zo'n 650 miljoen euro uitbetaald aan de gemeenschap en de eigenaren van het onroerend goed. Er is nog een miljard euro gereserveerd voor het lopende project.

M Wallners specialtransporter AB
Opgericht in: 2001.
Eigenaar: Mikael Wallner
Aantal medewerkers: 10, waaronder 3 speciale wegtransportbegeleiders.
Aantal trucks: 8 waarvan 4 Volvo's.
Volvo-truckmodellen: 3x Volvo FH16, 1x Volvo FH12.
Grote klanten: Nordschakt, NCC en Skanska.
Ladingen: alle soorten speciaal transport.

Anderen bekeken ook

Laatste nieuws

Latest Press Release