Het is een prachtige herfstdag diep in de bossen van Midden-Zweden. Bert Johansson, die al Knatte wordt genoemd vanaf zijn kinderjaren, zit in de cabine van zijn kraan. Hij is bezig met het laden van 60 ton boomstammen en de kraan van 8 meter beweegt snel en precies. De grijper van de kraan, die vlot de stammen van de stapel pakt en op de trailer tilt, beweegt als een verlengstuk van Knattes arm.
We moeten continu letten op de brandstofefficiency en het brandstofverbruik optimaliseren, omdat we altijd met volledige belading rijden.
Knatte rijdt al 30 jaar als chauffeur op houttransporten en weet precies hoe de stammen op de trailer moeten worden gelegd. Ook weet hij hoe hij het beste kan manoeuvreren over de bochtige boswegen om zijn vracht op te halen. Doordat hij dagelijks moet manoeuvreren op plaatsen met weinig ruimte, is hij zeer bedreven in de stuurmanskunst. In de loop der jaren heeft hij dan ook meerdere wedstrijden gewonnen tijdens Elmia, de jaarlijkse Zweedse autobeurs. In 2009 won hij bovendien de wedstrijd Super Eco Driver Volvo, een competitie waarop de huidige Driver Challenge is geënt. En dit jaar werd hij tweede in de wereldfinale met 32 deelnemers uit andere landen. Onder zijn Zweedse concurrenten in de strijd om de titel zijn veel chauffeurs op houttransporten. Knatte weet wel waarom hij en zijn collega’s het in deze sector zo goed doen.
“Als chauffeur op een houttruck weet je precies waar de hoeken van de truck zitten en waar de trailer is, want je wilt niet in je eentje vast komen te zitten in het bos. En we moeten continu letten op de brandstofefficiency en het brandstofverbruik optimaliseren, omdat we altijd met volledige lading rijden,” legt hij uit.
Knatte ging op zijn 19e aan de slag bij Sommens Transport, het transportbedrijf van zijn vader. Daar heeft hij de ontwikkeling van trucks en trailers nauwlettend in de gaten gehouden. Toen waren er nog geen kraancabines, dus moesten hij en zijn collega’s tijdens het laden en lossen het hele jaar door buiten zitten in een schuilhokje. En omdat de motoren van toen minder krachtig waren, kwam het ook vaker voor dat trucks vast kwamen te zitten. Er was nog geen Dynafleet met een positioning-service om elke truck op afstand te volgen, en de chauffeurs waren in het bos compleet op hun eigen apparaten aangewezen. Knatte herinnert zich verschillende gevallen, dat hij op zoek moest naar collega’s die niet terug waren gekeerd aan het einde van hun dienst.
“De onzekerheid was het ergst. Nu kan ik altijd volgen waar mijn trucks zijn en zien of ze rijden of stilstaan. Dat geeft gemoedsrust, zowel voor mij als mijn werknemers”, zegt hij.
Momenteel zijn de Volvo FH16-trucks van Knatte uitgerust met motoren van 750 pk. Het starten van een 64 ton zware voertuigcombinatie in ruw terrein is daardoor geen probleem. Hij heeft ook gekozen voor I-Shift meteen nadat deze versnellingsbak werd uitgebracht. Hij is van mening dat I-Shift en Volvo Dynamic Steering hebben bijgedragen aan meer comfort en een prettiger rijervaring.
“Ik ben nu niet zo moe na mijn werk als toen ik begon als chauffeur”, zegt hij terwijl hij uit de kraancabine klimt.
Dit is de tweede rit van Knatte vandaag. Omdat hij vanmorgen om vier uur is begonnen met werken, neemt hij nu pauze om rond te kijken in het bos. Hoewel zijn bedrijf in Tranås slechts 30 kilometer verderop ligt, is hij hier nog nooit geweest. Veel landeigenaren kappen bomen op een bepaalde plek slechts eenmaal in hun leven, dus de gebieden voor het laden van boomstammen variëren van dag tot dag. Knatte voelt zich verantwoordelijk voor de bron van inkomsten van zijn klanten en hij vindt dat hij een sleutelrol speelt in de toevoerketen.
“Het bos heeft altijd mijn interesse gehad, omdat het zo belangrijk is voor Zweden. Iedereen wil bouwmateriaal voor zijn huis en papier voor het toilet. Ik geniet ook van de rust en de vrijheid van het bos. Dat is erg belangrijk voor mij”, zegt hij, terwijl hij weer in de truckcabine klimt om verder te rijden.
Zijn bestemming is de zagerij Bergs Timber in Mörlunda, zo’n 150 kilometer verderop. Zodra hij de boswegen achter zich heeft gelaten en op een geasfalteerde regionale weg komt, schakelt Knatte I-Cruise in. Ook activeert hij het brandstofbesparingsprogramma I-See dat de weg vóór hem scant en het rijden plant om zo brandstofefficiënt mogelijk te rijden.
“Op geasfalteerde regionale wegen en snelwegen gebruik ik deze programma’s 99 procent van de tijd. Als je cruisecontrol hebt, werkt I-See perfect omdat het systeem voor jou denkt. Als ik handmatig zo zuinig zou proberen te rijden als het systeem dat doet, zou ik me de hele dag daarop moeten concentreren. Dat houd je nooit zo lang vol”, zegt hij.
Je wordt pas echt bekwaam in brandstofefficiënt rijden als je zoveel mogelijk van het gaspedaal afblijft. Je kunt veel meer uitrollen dan je verwacht. Knatte wil ook altijd weten hoe de technologie in de truck werkt en de systemen testen om de beste resultaten te verkrijgen.
Hij wijst naar het display en legt uit hoe I-See het verschil uitmaakt: “Nu ben ik al geruime tijd aan het uitrollen, maar anders zou ik nooit mijn voet zo snel van het gaspedaal hebben gehaald. Het is Volvo gelukt om een echt slim systeem te ontwikkelen”, zegt hij.
Na twee uur arriveert Knatte bij de zagerij om de boomstammen te lossen. De lucht zit vol zaagmeel en de enorme fabriek geurt naar nieuw hout. Overal liggen hoge stapels stammen. Op de uiteinden zitten markeringen ter indicatie van het ordernummer, de leverancier en de naam van de landeigenaar. Knatte markeert zijn lading voordat hij weer aan de terugreis begint.
Vandaag rijdt hij terug zonder lading. Dat doet hij eigenlijk liever niet. Voorheen was er een zagerij bij Tranås, maar die is gesloten is zodat Knatte op zoek moet naar nieuwe klanten voor vrachten op de terugweg. Zo neemt hij ladingen mee naar Eksjöhus, een producent van geprefabriceerde huizen met een eigen zagerij op 50 kilometer van Tranås.
Als hij zonder lading rijdt, maakt hij altijd gebruik van de functie Liftbare tandemas om het brandstofverbruik te verminderen. Dit levert vooral op de lange termijn voordelen op, omdat zijn zeven trucks 24 uur achtereen heen en weer rijden.
Als je cruisecontrol hebt, werkt I-See perfect omdat het systeem voor jou denkt.
Knatte geeft toe dat het niet altijd mogelijk is te rijden zoals hij heeft geleerd, en dat hij en zijn werknemers soms concessies moeten doen aan de brandstofefficiency, vooral op stressvolle dagen met veel werk.
“Dan is het belangrijk dat we achterstanden wegwerken en de productiviteit opschroeven. Ik probeer aan mijn chauffeurs over te brengen dat we naar de balans moeten zoeken”, zegt hij.
De lokale dealer Johan Ejdehage in Rejmes weet hoe belangrijk het is voor Knatte om maximale resultaten te halen uit de Volvo Trucks-technologie. Johans vader verkocht 24 jaar geleden al trucks aan Bertil, de vader van Knatte. Beiden namen ze het bedrijf over van hun vader en ze werken nu zelf al ruim twee decennia samen. Johan vergezelt Knatte gewoonlijk naar de Volvo-rijwedstrijden en samen bespreken ze hoe je moet rijden om de beste resultaten te behalen.
“Tijdens de wereldfinale in de Driver Challenge zag ik dat veel concurrenten kozen voor handmatig schakelen, maar ik deed dat niet. Ik heb maar één keer handmatig geschakeld op een helling! Dat bewijst wel dat de technologie in Volvo-trucks erg goed werkt”, zegt Knatte.
1. De bewegingsenergie opbouwen
I-See weet wanneer er verderop een heuvel komt, dus de truck versnelt en blijft langer in een hogere versnelling.
2. Terugschakelen wordt vermeden
Door onnodig schakelen te voorkomen zorgt I-See dat de beklimming van de heuvel soepeler en zuiniger verloopt.
3. Snelheid beperken op de top
Zodra de afdaling nadert, zorgt I-See dat de truck niet onnodig accelereert.
4. Voor de afdaling uitrollen
Om energie te besparen en het remmen te beperken, ontkoppelt I-See de aandrijflijn tijdelijk vlak voor een afdaling.
5. Regelt het remmen tijdens de afdaling
I-See weet wanneer de ene heuvel ophoudt en de volgende begint. Het systeem past zo nodig de hulpremmen toe voor maximale efficiency.