In tegenstelling tot in het nationaal of internationaal transport speelt CO2-uitstoot in steden een minder prominente rol. CO2 is op zichzelf namelijk niet gevaarlijk voor mensen. Wel zorgt een teveel aan CO2 voor opwarming van de aarde, wat nadelige gevolgen heeft en waardoor de uitstoot ervan moet worden teruggedrongen.
Vervuiling van de lucht in steden komt met name door de uitstoot van het schadelijke NOx en fijnstof. NOx is een verzamelnaam voor de gassen stikstofmonoxide (NO) en stikstofdioxide (NO2). Fijnstof is een verzameling van allerlei deeltjes waaronder roet dat ontstaat bij verbranding van diesel en benzine. Ook bij slijtage van wegdek, banden, remvoeringen en bovenleidingen komt fijnstof vrij. Beide zijn zeer schadelijk voor de volksgezondheid. Het RIVM heeft een rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat de gemiddelde Nederlander 13 maanden korter leeft door de huidige luchtvervuiling: negen maanden door fijnstof en vier maanden door NOx.
Vrachtwagens in steden hebben een belangrijk aandeel in de uitstoot van schadelijke stoffen in steden. Onder andere vanwege de hierboven beschreven gezondheidsproblemen die NOx en fijnstof kunnen veroorzaken, heeft de Europese Unie (ook Nederland) zich het doel gesteld om in 2030 de uitstoot van schadelijke stoffen zoals CO2, NOx en fijnstof door trucks met minimaal 30% te hebben teruggedrongen.
Green Deal ZES
De vraag in de stad is om meer te transporteren met minder bewegingen en minder emissies. Een aantal steden heeft zich daarvoor aangesloten bij de Green Deal ZES. Green Deal Zes heeft zich ten doel gesteld om de schadelijke emissies als gevolg van stadslogistiek te reduceren tot nul vóór 2025.
Het percentage NOX en fijnstof in steden kan worden teruggebracht door minder brandstof te verbruiken. Vooral oudere voertuigen op diesel stoten een hoge concentratie NOX en fijnstof uit. Door wagenparken te vernieuwen, de diesel efficiënter te gebruiken en daarnaast alternatieven voor diesel in te voeren, worden steden schoner en leefbaarder.
Van de verschillende alternatieve brandstoffen is elektriciteit de meest toekomstgerichte en duurzame brandstof. Elektrisch vervoer is daarom niet meer weg te denken uit het nieuws. Elektrische voertuigen kunnen een grote bijdrage leveren aan het terugdringen van de uitstoot van NOx en fijnstof in steden en daarmee aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Ook de transportbranche focust daarom waar mogelijk op elektromobiliteit. Elektrische vrachtwagens maken het tenslotte mogelijk om goederen op een milieuvriendelijke en tegelijkertijd stille manier te vervoeren waardoor milieuzones, geluidsnormen en venstertijden geen obstakels meer zijn. Zelfs gebouwen kunnen worden binnengereden met een elektrisch voertuig.
Waar voor zware trucks in het internationale transport LNG de meest haalbare en duurzame alternatieve brandstof voor de komende jaren is, zijn elektrische trucks nu al een reële transportoplossing voor de stedelijke distributie. In de stadsdistributie zijn de trucks lichter, waardoor de mogelijkheden tot elektrisch vervoer al in grote mate aanwezig zijn. We zetten de belangrijkste informatie over elektrische trucks hier op een rijtje.
Elektrische trucks vragen op dit moment nog een grote investering van transportbedrijven. Trucks worden nog niet op grote schaal geproduceerd en de prijzen van accu’s zijn nog hoog. Maar er lijkt een snelle verandering op komst. Het breakeven-punt voor de totale eigendomskosten van een elektrische truck lijkt toch eerder te worden bereikt dan verwacht. Niet alleen starten truckfabrikanten dit jaar met de serieproductie van elektrische trucks ook de prijzen van accu’s lijken snel te zakken. Onderzoeksorganisatie Bloomberg New Energy Finance heeft de prognose voor de prijzen van accu’s aanzienlijk naar beneden bijgesteld. Ondertussen neemt de accucapaciteit rap toe, en daarmee de actieradius van het voertuig.
Elektrische auto’s hebben een actieradius van zo’n 500 km. Elektrische trucks zijn daarmee echter niet te vergelijken. Een truck is vele malen zwaarder dan een personenauto. De verwachting is daarom dat de actieradius van een elektrische truck niet op korte termijn fors zal toenemen. De huidige actieradius van een elektrische Volvo-truck is maximaal 300 km, afhankelijk van inzet en accucapaciteit. Vrachtwagens die uitsluitend in steden rijden, zullen op een gemiddelde dag echter niet veel meer kilometers maken. De inzet van een elektrische truck vereist vooral een andere inrichting van het logistieke proces.
Bij het kiezen van de beste oplossing voor de specifieke inzet, moet inzicht worden verkregen in de route, de toepassing en het laadvermogen, onder welke weersomstandigheden de truck wordt ingezet en de beschikbare oplaadmogelijkheden. Vervolgens kan er een specifiek voertuig, met de optimale actieradius en accu-opstelling worden samengesteld. Een voertuig dat ook nog voldoende laadruimte over houdt.
Wellicht denkt u: waarom maken we niet alle trucks gewoon elektrisch? Een zeer begrijpelijke vraag. Elektriciteit heeft immers een hoog rendement en een lage impact op het klimaat. Willen we voor internationaal transport elektrisch rijden mogelijk maken, is het echter noodzakelijk dat trucks dynamisch (door te rijden) kunnen worden opgeladen. Voorlopig bestaat deze mogelijkheid nog niet op grote schaal, waardoor elektrische trucks met name geschikt zijn voor stadsdistributie en regionale distributie. Het is om die reden dat we vorig jaar de eerste 100% elektrische truck ter wereld presenteerden: de Volvo FL Electric. We vertellen u hier graag alles over elektrische vrachtwagens in de stadsdistributie en het regionale segment.
De verstedelijking neemt nog steeds toe en meer mensen in de stad betekent meer transportbewegingen. Bovendien groeit de e-commerce markt. In steden zijn daardoor steeds meer kleinere bestelwagens te vinden. Maar zijn deze wel efficiënt?
Over het algemeen betekent een volledig geladen truck een efficiënte manier van transporteren en ruimtegebruik. Een distributietruck heeft zelfs meer dan tien keer de laadcapaciteit van een kleinere bestelwagen. De steden van morgen moeten bronnen als energie, ruimte en tijd efficiënter beter benutten dan nu. Trucks op elektriciteit kunnen een bijdrage leveren om dat mogelijk te maken.
De actieradius van een elektrische truck is momenteel beperkt ten opzichte van een dieselvoertuig. Ook kan er op minder plaatsen ‘getankt’ worden.
Momenteel produceert een windpark van vier megawatt voldoende energie om 200 elektrische trucks aan te drijven. Dit vermindert de uitstoot aan broeikasgassen met 10.000 ton CO2 per jaar.
Elektrische trucks rijden op accu’s. Dit zijn vaak lithium-ion accu’s: accu’s met een hoge energiedichtheid en lange levensduur. Er kleven echter ook wat nadelen aan deze accu’s. Zo mag een lithium-ion accu nooit teveel ontladen worden. Wanneer de accu verder ontladen wordt dan de minimaal toegestane accuspanning heet dat diepteontlading. Diepteontlading kan interne beschadiging tot gevolg hebben, maar een goed functionerend regelsysteem zorgt ervoor dat de stroomvoorziening wordt gestopt wanneer de interne spanning te laag dreigt te worden.
De productie van accu's is energie-intensief. Als we het verbruik tijdens de levensduur echter vergelijken met het verbruik van een standaard dieseltruck, dan is er geen twijfel dat zware, elektrisch aangedreven commerciële voertuigen veel gunstiger zijn voor het klimaat en het energieverbruik. Dit is voornamelijk omdat elektrische motoren de energie veel efficiënter benutten dan verbrandingsmotoren. Dus hoe meer kilometers tijdens de levensduur van de truck worden afgelegd, hoe groter het verschil ten gunste van de elektrisch aangedreven truck.
Om de voordelen voor het klimaat nog verder te verhogen, is gebruik van herwinbare energie uiteraard aan te raden.